Ερώτων και Αοράτων(παρουσίαση στο βιβλιοπωλείο "Παπασωτηρίου" στην Αλεξανδρούπολη)
«Ράγισε το τίποτα και ήρθε από εκεί το όλον και το ένα, Θεός και Χάρων, χορτασμένος από το άρχον χάος, κι όπως Εκείνος έσκυψε πάνω από το τίποτα, έτσι Τον σκέπασε κι εκείνο, άναρχο και σύμπαν, κι όπως Εκείνος σκέπασε τον κόσμο που έφτιαχνε η σκέψη Του τον σκέπασε κι ο κόσμος. Δίχως να ξέρει πώς και δίχως να το θέλει, ο κόσμος που σκεφτότανε γινότανε στ' αλήθεια κι έτσι πάνω από τον κόσμο Του μεγάλωνε ο Θεός μαζί με το τίποτα που ολόγυρά του μεγάλωνε κι εκείνο, κι έτσι μετά φόβου χάους γεννούσε μέσα στη σκέψη Του τον κόσμο, τον έφτιαχνε κι ημέρευε την μοναξιά Του, που ήταν χωρίς αρχή και τέλος.» (σ.39-40).
Ο Γιώργος Παναγιωτίδης παρουσιάστηκε γράφοντας μια ποίηση κοσμογονική. Το χωρίο, το οποίο μόλις αναγνώσαμε, θα μπορούσε να αποτελεί απόσπασμά της, αλλά εγκιβωτίζεται στο μυθιστόρημά του Ερώτων και Αοράτων. Εδώ ο λόγος γίνεται τελεστικός, σκέψη η οποία συµφύρεται με την πράξη, η σκέψη του θεού που γίνεται κόσμος.
Έτσι, στο βιβλίο του Παναγιωτίδη εγκατασπείρονται παραλλαγές γενέσεων. Αυτά τα μοτίβα όμως παρουσιάζουν αμφίδρομη κίνηση: με την έκπτυξη της κοσμογονίας συμβαίνει ταυτόχρονα η σύμπτυξη έως μία στιγμή, η οποία σημαίνεται είτε με υπερβατικές έννοιες, µε τον Θεό, τον Χάροντα, το όλον, το ένα είτε, άλλοτε, με εμβρυακές αναλογίες, όπως, για παράδειγμα, με τον καρκίνο ή τον πόθο ως έμβρυο, τους δύο δίδυμους και εραστές ενωμένους σαν μέσα στη μητρική κοιλιά.
Η έκπτυξη και η σύμπτυξη στο Ερώτων και Αοράτων αφορούν επίσης στη συνθήκη της γραφής, επειδή η διάσταση του αφηγητή και των χαρακτήρων από τον συγγραφέα ολοένα ακυρώνεται τρεπόμενη στη μεταφυσικά αιτιολογημένη πολυεπίπεδη υπόσταση του μυθιστορήματος: «Κι ας είναι ακατάληπτο, τ' ομολογώ, το βιβλίο το έγραφα εγώ ενόσω το διάβαζαν αυτοί οι δύο, ψάχνοντας ο καθένας το δικό του, κι όσα διαβάζεις είναι κι αυτά γραμμένα στο ίδιο βιβλίο, και τούτο το ακατανόητο είναι θαύμα ακόμα και για μένα.» (σ. 18-9).
Οι δύο σύγχρονες κινήσεις συστολής και διαστολής, τις οποίες εντοπίσαμε να λειτουργούν στο σώμα του συγκεκριμένου κειμένου, του προσδίδουν μία φράκταλ δομή. Συμβαίνει, δηλαδή, η ταύτιση ενός μικροσκοπικού μοτίβου με όλα τα μακροσκοπικά που απλώνονται στο μυθιστόρημα. Και επειδή εν τέλει στο Ερώτων και Αοράτων, από τις δύο κινήσεις η σύμπτυξη αποδεικνύεται ισχυρότερη, είτε πρόκειται για την επιστροφή της αυνανίστριας Ερημιάς και του αυνανιστή Θεοδόση στο ίδιο το σώμα τους, είτε για την αφομοίωση των χαρακτήρων από τον αφηγητή, όλα τα μέρη του βιβλίου αποδίδουν ξανά το βασικό φράκταλ, δηλαδή το μοτίβο εκείνο το οποίο επαναλαμβάνεται διαρκώς και αποτελεί μία αιρετική σύλληψη. Πρόκειται για τη γένεση ενός σύμπαντος που πνίγει ο θεός στον πόνο, γιατί κατοικείται από ανθρώπους ηδονιστές. Το κεντρικό κεφάλαιο του βιβλίου, το επιτιτλιζόμενο «ο Χείρωνας» περιλαμβάνει μία πολεμική κατά της θρησκείας. Και όμως το Ερώτων και Αοράτων συνιστά μία απολογητική.
Ακούστε μία εκδοχή της αιρετικής θρησκείας του Γιώργου Παναγιωτίδη. Ο θεός είναι ο χρόνος. Ξετυλίγει σειρές παθών και μαρτυρίων που γίνονται οι ζωές μας. Είναι ιώβειος η ανθρώπινη ζωή. Και ο άνθρωπος ένα στόμα το οποίο αδιαλείπτως ερωτά «γιατί; γιατί τόσος πόνος;». Ως παυσίλυποι τρόποι παρουσιάζονται η αχρονία, η κατάργηση δηλαδή του θεού και μαζί των σειρών των παθών, και συγχρόνως η οπισθοδρόμηση προς την ηδονική μητρική κατάσταση, που σημαίνει τη μεταχώρηση στη μήτρα. Εκεί βρίσκεται το σημείο μηδέν, αυτό το οποίο οι φυσικοί ονομάζουν ιδιομορφία, επειδή δεν υφίστανται οι κοσμικοί νόμοι και κατ' επέκταση ούτε ο τοποτηρητής τους θεός.
Στην ιδιομορφία ο χωρόχρονος δεν υπάρχει. Εάν μιλήσουμε τώρα µε όρους της αφήγησης, όπου η εκτύλιξη του χώρου και του χρόνου μετατρέπεται σε λόγο, στη μητρική ιδιομορφία κατισχύει η αλαλία, η επιστροφή δηλαδή από τους χαρακτήρες και τον αφηγητή στον μονίσμό του συγγραφέα μέσω της κατάργησης των λογοτεχνικών συμβάσεων, χαρακτηριστικό που στο μυθιστόρημα αντιστοιχεί στην ψευδοσιωπή. Η τελευταία αποτελεί την ατελή αναπαράσταση της μεγαλύτερης και γι' αυτό απραγματοποίητης επιθυμίας του Γιώργου Παναγιωτίδη, της επιστροφής του ίδιου στην υστέρα της ομιλίας, στην υστερική σιωπή και της αντικατάστασης του κειμένου του, το οποίο αποβλέπει στην άρνηση του λόγου, από την ίδια την άρνηση.
